سال هشتم و نهم تحصیلی

در ﻃﻮل ﺗﺎرﯾﺦ، ﺟﻨﮓ ﺑﻪ اﻧﻮاع ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي و ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه اﺳﺖ .اﻧﻮاع ﺟﻨﮓ و ﺗﺮﮐﯿﺐ دﯾﮕﺮ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﺑﺎ آن، ﺑﺮاي ﺧﻠﻖ ﯾﺎ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﭘﺪﯾﺪه اي ﺟﺪﯾﺪ در ﻋﺮﺻﮥ ﻣﻨﺎزﻋﺎت اﻧﺴﺎﻧﯽ، ﭼﻨﺎن ﮔﺴﺘﺮش ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ رﺳـﯿﺪن ﺑـﻪ در ﯾـﺎﻓﺘﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ از ﻫﻤﮥ آﻧﻬﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ ﻧﮕﺮش ﺧﺎص ﯾﺎ ﯾﮏ زاوﯾﻪ دﯾﺪ ﻣﻌﯿﻦ، ﺑﻌﯿﺪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳـﺪ .از ﺳـﻮي دﯾﮕـﺮ، روﻧﺪ رو ﺑﻪ رﺷﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢِ ﻧﻮ در ﻋﺮﺻﮥ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺟﻨﮓ آﯾﻨﺪه ﻧﯿﺰ دﺷﻮاري دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ درﮐﯽ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺟﺎﻣﻊ از اﻧﻮاع ﺟﻨﮓ را دو ﭼﻨﺪان ﮐﺮده اﺳﺖ .ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، ﻣﻠﻞ ﺟﻬﺎن ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﺮﻫﻨﮓ، ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﺎ، ﺷﺮاﯾﻂ، ﻣﻘﺪورات و در راﺳﺘﺎي اﻫﺪاف و ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺧﻮد، اﻧﻮاع ﺟﻨﮓ را ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﮐﺮده اﻧﺪ .ﻋﻨﺎﺻﺮ ﭘﯿﺶ ﮔﻔﺘﻪ در ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨـﺪي اﻧـﻮاع ﺟﻨـﮓ و ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﻧﻮع ﺧﺎﺻﯽ از ﺟﻨﮓ ﺳﻬﻢ ﺑﺴﺰاﯾﯽ دارد .ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ، ﭼﻨﺎﻧﭽـﻪ ﮐـﺸﻮري در ﭼﻬـﺎرﭼﻮب ﺣﮑﻮﻣـﺖ ﻫـﺎي دوﻟﺖ ـ ﻣﻠﯽ و ﻣﻔﺮوﺿﺎت ﻧﻈﺮي ﻣﺪرﻧﯿﺘﻪ و ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎر و ﻧﻈﺎم اﻧﻔﻮرﻣﺎﺗﯿﮑﯽ ﭘﻮﯾﺎ و ﮔﺴﺘﺮده، ﺑﻪ ﺗﺒﯿﯿﻦ اﻫﺪاف ﺧﻮد در اﻧﻮاع رواﺑﻂ ﺑﺎ دﯾﮕﺮ ﻣﻠﻞ ﺟﻬﺎن )اﻋﻢ از دوﺳﺖ و ﻣﺘﺤﺪ، دﺷﻤﻦ و ﺑﯽ ﻃﺮف (ﺳﺮﮔﺮم ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳـﺪ ﺟﻨـﮓ ﺳﺎﯾﺒﺮ در ﻃﯿﻒ ﺟﻨﮓ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﺮاي آن ﮐﺸﻮر در اوﻟﻮﯾﺖ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ و ﮐﻨﺶ ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎ و واﮐﻨﺶ ﺑـﻪ ﺗﻬﺪﯾﺪات را ﺑﯿﺶ از دﯾﮕﺮ اﻧﻮاع ﺟﻨﮓ از درﯾﭽﮥ ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎي ﺳﺎﯾﺒﺮ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ داد.ﺟﻨﮓ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﯿﺰ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻫﻤﯿﻦ ﭼﻬﺎرﭼﻮب، در ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي اﻧﻮاع ﺟﻨﮓ اﻏﻠﺐ ﺟﻮاﻣﻊ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻣﻮرد ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻗﺮار دارد .ﺟﻨﮓ اﻃﻼﻋﺎت ﺑـﻪ ﻣﻨﻈﻮر دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﺑﺮﺗﺮي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ، اﺳﺘﯿﻼي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد .ﺗﺎﮐﻨﻮن، ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻫﺎي ﮔﻮﻧـﺎﮔﻮﻧﯽ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻧﻮع ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺟﻨﮓ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ .ﺑﺮﺧﯽ از ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻫﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺣﺪي ﮔﺴﺘﺮده ﺑﻮده اﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﺣﺪود ﻣﻌﯿﻨﯽ را ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ ﻣﺘﺼﻮر ﺷﺪ .ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل، ﺗﻮﻣﺎس روﻧﺎ ، ﯾﮑﯽ از ﺗﺮوﯾﺞ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن اوﻟﯿﮥ ﺟﻨﮓ اﻃﻼﻋﺎت، ﺗﻌﺮﯾﻒ زﯾﺮ را ﮐﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺑﺴﯿﺎر ﮔﺴﺘﺮده رﻗﺎﺑﺖ»: اي اﺳﺖ، اراﯾﻪ ﮐﺮده اﺳﺖ ﻫﺎي ﺗﺎﮐﺘﯿﮑﯽ، ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ، اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮑﯽ در ﮐـﻞ ﻃﯿـﻒ ﺻﻠﺢ، ﺑﺤﺮان، اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺤﺮان، درﮔﯿﺮي، ﺟﻨﮓ، ﺧﺎﺗﻤﮥ ﺟﻨﮓ و ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ وﺿﻌﯿﺖ ﺛﺒﺎت ﺑﯿﻦ رﻗﺒﺎ، ﻣﺘﺨﺎﺻﻤﺎن ﯾــﺎ دﺷــﻤﻨﺎن ﮐــﻪ ﺑــﺎ اﺳــﺘﻔﺎده از ﺷــ ﯿﻮه ﻫــﺎ و اﺑــﺰار اﻃﻼﻋــﺎﺗﯽ ﺑــﺮاي دﺳــﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑــﻪ اﻫــﺪاف ﺻــﻮرت ﻣــﯽ .« ﮔﯿــﺮد ﺗﻌﺮﯾﻒ دﯾﮕﺮي ﮐﻪ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺑﯿﺸﺘﺮﺟﻮاﻣﻊ ﻧﻈﺎﻣﯽ و اﻣﻨﯿﺘﯽ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از: ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﻗﺪاﻣﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬاري ﺑﺮ اﻃﻼﻋﺎت و ﺳﯿﺴﺘﻢ » ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ دﺷﻤﻦ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل، از اﻃﻼﻋﺎت و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت ﺧﻮدي ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﯽ .ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﺗﻌﺮﯾـﻒ ﺑـﺎﻻ و ﻋﻨـﺼﺮ ﺗﺄﺛﯿﺮﮔـﺬاري ﺑـﺮ « ﮐﻨﺪ اﻃﻼﻋﺎت، اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻣﻄﺮح ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺳﺎز و ﮐﺎرﻫﺎي ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬاري ﺑﺮ اﻃﻼﻋﺎت دﺷﻤﻦ ﮐﺪاﻣﻨـﺪ؟ و ﺑـﺮ ﭼـﻪ اﺳﺎﺳـﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان اﻃﻼﻋﺎت و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ دﺷﻤﻦ را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻗﺮار داد؟ ﭘﺎﺳﺦ دادن ﺑﺪﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎ ﻣﺴﺘﻠﺰم آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻃﯿﻒ اﻧﻮاع ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺟﻨﮓ ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﺟﻨﮓ اﻃﻼﻋﺎت ﻗﺮار دارﻧـﺪ .ﺟﻨـﮓ ﻫـﺎﯾﯽ ﮐـﻪ ﺑﺮآﯾﻨـﺪ آﻧﻬـﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﻌﺪ ﻋﻤﻠﮑﺮد اﻃﻼﻋﺎت در زﻣﺎن ﺟﻨﮓ، ﺑﺤﺮان و ﺻﻠﺢ را ﻣﻮﺟﺐ ﺷﻮد.
ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎت رواﻧﯽ ـ آﻧﭽﻪ ﻣﺴﻠﻢ اﺳﺖ ﻋ ﻤﻠﯿﺎت رواﻧﯽ ﺳﺎﺑﻘﻪ اي ﺑﻪ ﻗﺪﻣﺖ ﺗﺎرﯾﺦ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ دارد ﭼﺮا ﮐﻪ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻗـﺮاردادن 1 ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ﻫﺎ و ﺗﺮﻓﻨﺪﻫﺎﯾﯽ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﻣﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ و اﯾﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ از ارﺗﺒﺎط ﭼﻬﺮه ﺑﻪ ﭼﻬﺮه دو ﻓـﺮد ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺗـﺎ اﺟﺘﻤﺎﻋﺎت ﮐﻮﭼﮏ و ﺑﺰرگ ﺗﺮي ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﻫﻤﯿﻦ ﻧﻮع ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎ و اﻗﺪاﻣﺎت در زﻣﺎن اي ﺧـﺎص ﻫﻤﭽـﻮن ﺑﺤﺮاﻧﻬـﺎ، ﺟﻨﮕﻬﺎ، ﻧﺰاع ﻫﺎي ﻣﺤﻠﯽ ﺑﺼﻮرت ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده اﺳﺘﺂﻧﭽﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺄﮐﯿﺪ اﺳﺖ اﯾـﻦ اﺳـﺖ ﮐـﻪ اﻧـﺴﺎﻧﻬﺎ ﭘﺪﯾﺪه ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬاري رواﻧﯽ و اﺳﺘﻔﺎده از آن در ﺟﻨﮓ و ﺻﻠﺢ و ﺳﯿﺎﺳﺖ را ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﯽ ﮐﺸﻒ ﻧﮑﺮده اﺳﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺮﻫﻪ اي از ﺗﺎرﯾﺦ ﺣﯿﺎت ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻧﻈﺎ ﻣﯽ ﺑﺸﺮ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﯾﺎﻓﺖ ﮐﻪ ﻓﺎرغ از اﯾﻦ ﻋﻨﺼﺮ ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﺤﻘﻘﺎن زﯾﺎدي در ﭘـﯽ ﯾـﺎﻓﺘﻦ ﻗﺪﯾﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ ﺑﻮده اﻧﺪ در اﯾﻦ ﻣﯿـﺎن ﭘـﻞ ﻻﯾـﻦ ﺑـﺎرﮔﺮ ( ﺳـﺎﺑﻘﻪ Paulline barger) اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ را ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﮐﯿﺪﺋﻮن ﺑﺎ ﻣﺎدﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﯽ دﻫﺪ ـ در اﯾﻦ ﺟﻨﮓ ﮐﯿﺪﺋﻮن ﺑﺮ ﺧﻼف رﺳﻮم ﻧﻈﺎﻣﯽ زﻣﺎن ﺧﻮد ﮐﻪ ﻫﺮ دﺳﺘﻪ ﺻﺪ ﻧﻔﺮه ﯾﮏ ﻣﺸﻌﻞ داﺷﺘﻨﺪ، ﺑﻪ ﻫﺮ ﯾـﮏ از 2 ﺳﭙﺎﻫﯿﺎن ﻣﺸﻌﻠﯽ داد و اﯾﻦ ﺗﻮﻫﻢ را در ذﻫﻦ دﺷﻤﻦ اﯾﺠﺎد ﮐﺮد ﮐﻪ ﺗﻌﺪاد اﻓﺮادش، ﺻﺪ ﺑﺮاﺑـﺮ ﻣﯿـﺰان واﻗﻌـﯽ اﺳـﺖ .در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺪون ﻫﯿﭻ درﮔﯿﺮي ﺑﻪ ﭘﯿﺮوزي دﺳﺖ ﯾﺎﺑﺪ .ﻣﻄﻤﺌﻨﺎً ﻗﺒﻞ از اﯾﻦ واﻗﻌﻪ و ﺑﻌﺪ از آن، ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﻫـﺎي ﻣﺘﻌـﺪد دﯾﮕﺮي از ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ ﺳﻨﺘﯽ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﯾﺎﻓﺖ .در ﺗﺎرﯾﺦ اﺳﻼم، روﺷﻦ ﮐﺮدن آﺗﺶ ﺗﻮﺳﻂ ﺳـﭙﺎﻫﯿﺎن اﺳـﻼم در ﺷـﺐ ﻓﺘﺢ ﻣﮑﻪ و اﯾﺠﺎد رﻋﺐ در ﻣﮑﯿﺎن از اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ، ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ در ﺷﮑﺴﺘﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ آﻧﻬﺎ داﺷﺖ و ﺣﯿﻠﻪ ﻗﺮآن ﺑﺮ ﺳﺮ ﻧﯿﺰه ﮐﺮدن ﻋﻤﺮوﻋﺎص و ﺷﮑﺴﺖ دادن ﺳﭙﺎه در ﺣﺎل ﭘﯿﺮوزي ﺣﻀﺮت ﻋﻠﯽ)ع (ﺑﺎ اﯾﻦ وﺳﯿﻠﻪ، ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ اي )اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ارزﺷﻬﺎي ﻣﺘﻔﺎوت (از ﺟﻨﮕﻬﺎي رواﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻗﺘﻀﺎي ﻓﺮﺻﺖ و ﺑﺮاﺳـﺎس ذوق و ﻧﺒـﻮغ ﻃﺮاﺣـﺎن آن ﺑـﻪ اﺟـﺮا درآﻣﺪه اﻧﺪ 1917 ـ از ﺳﺎﺑﻘﻪ ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ در ﻗﺮن اﺧﯿﺮ ﺟﻨﮕﻬﺎي اول و دوم، و ﺣﺪاﮐﺜﺮ )اﻟﺒﺘﻪ ﺑـﻪ ﻧـﻮﻋﯽ (ﺑـﻪ اﻧﻘـﻼ ب 3 روﺳﯿﻪ و اﻧﻘﻼب ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻣﯽ رﺳﺪ .ﺑﺮاي اﯾﻦ ﮐﺎر، ﺿـﻤﻦ ﺑﺮﺷـﻤﺮدن وﯾﮋﮔﯿﻬـﺎي ﺟﻨـﮓ رواﻧـﯽ ﺟﺪﯾـﺪ و ﻧـﺸﺎن دادن ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي آن ﺑﺎ ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ ﺳﻨﺘﯽ، زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎي ﭘﯿﺪاﯾﺶ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﭘﺪﯾﺪه اي را در ﺑﺴﺘﺮ ﺗﺎرﯾﺨﯽ آن را ﻣـﯽ ﺗـﻮان ، ﻣﺤﻘﻘﺎن و داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻋﻠﻮ م اﻧﺴﺎﻧﯽ آﻟﻤﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻮﺟﯿـﻪ ﺷﮑـﺴﺖ ﮐـﺸﻮر 1939 ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮد .ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ در ﺳﺎل ﺧﻮد در ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول، اﻋﻼم ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻠﻞ ﺷﮑﺴﺖ، ﻏﻔﻠﺖ آﻟﻤﺎن از ﺳﻼح ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت و اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺆﺛﺮ رﻗﯿﺒﺎن از آن ﺳﻼح ﺑﻮده اﺳﺖ، در واﻗﻊ ﺧﺒﺮ از ورود و ﺣـﻀﻮر ﮔـﺴﺘﺮدة اﺑـﺰار ﺗﺄﺛﯿﺮﮔـﺬاري رواﻧـﯽ در ﺻـﺤﻨﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖ و ﻧﻈﺎﻣﯿﮕﺮي ﻣﯽ دادﻧﺪ .وﻗﻮع ﺗﺤﻮﻻﺗﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺸﮑﯿﻞ وزارت ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت در آﻟﻤﺎن و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺟﻨﮓ رواﻧـﯽ و ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﺟﻨﮕﯽ در دﯾﮕﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎ، ﺗﺼﺪﯾﻖ ﻋﻤﻠﯽ اﯾﻦ ادﻋﺎ ﺑﻮد ـ آﻧﭽﻪ را ﻣﺎ ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ ﺟﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﯿﻢ در واﻗﻊ ﻣﺤﺼﻮل ﺗﺤﻮﻻﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎً اﺑﺘﺪا در اروﭘﺎ رخ داد .ﯾﮑﯽ 4 از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ اﯾﻦ ﺗﺤﻮ ﻻت، ﭘﯿﺪاﯾﺶ و ﺗﻮﺳـﻌﮥ ﻧﻘـﺶ ﺻـﻨﻌﺖ و ﺗﮑﻨﻮﻟـﻮژي در ﺟﻮاﻣـﻊ ﺑـﺸﺮي )از ﺟﻤﻠـﻪ ارﺗﺒﺎﻃـﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ (اﺳﺖ .ﺻﻨﻌﺖ و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﯿﺎن اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ را در دو ﺟﻨﺒﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ داد :اول از ﻧﻈﺮ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ، ﺷﺎﻣﻞ
ﺟﺎده، اﺗﻮﻣﺒﯿﻞ، راه آﻫﻦ و ﻧﻈﺎﯾﺮ اﯾﻨﻬﺎ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ارﺗﺒﺎط ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺑﯿﻦ اﻓﺮاد ﺑﺸﺮ ﺷﺪ .دوم از ﻧﻈﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ وﺳﺎﯾﻞ و اﺑﺰارﻫﺎي ﭘﯿﺎم رﺳﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﺎپ، ﺗﻠﻔﻦ، ﺳﯿﻨﻤﺎ، ﺗﻠﮕﺮاف ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻧﺰدﯾﮏ ﻏﯿﺮﻣﺎدي و ﮔﺴﺘﺮش ﺗﻌﺎﻣﻞ ﭘﯿـﺎﻣﯽ ﻣﯿـﺎن اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺷﺪ .ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﮔﺴﺘﺮش ارﺗﺒﺎﻃﺎت، ﺑﻪ ﻧﻮﺑﮥ ﺧﻮد ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺗﺎ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﺎ ﭘﯿﺶ از اﯾـﻦ، ﻓﻘـﻂ در ﻣﺤـﺪوده ﻗﻮﻣﯽ، ﻗﺒﯿﻠﻪ اي و ﻣﺤﻠﯽ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﺎرج از ﻣﻨﻄﻘﮥ ﻣﺤﺪودﺷﺎن ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ اﻫﻤﯿﺖ ﻧﺪاﺷﺖ، ﻣﻠﯽ و ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ دﻧﯿﺎﯾﯽ ﻓﺮاﺗﺮ از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺤﺪود ﺧﻮد ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ ﺷﻮﻧﺪ .اﻧﺴﺎن روﺳـﺘﺎﯾﯽ ﮐـﻪ ﺗـﺎ دﯾـﺮوز، ﻣﻤﺘـﺮﯾﻦ دﻟﻤﺸﻐﻮﻟﯽ، او، ﻣﺸﮑﻼت ﮐﺸﺎورزي و زﻣﯿﻦ و آب وﻫﻮا ﺑﻮد و ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪﯾﺶ از ﺧﻮدي و ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ ﺑﺮﻣﺤـﻮر روﺳـﺘﺎ ﯾـﺎ روﺳﺘﺎﻫﺎي اﻃﺮاف ﺷﮑﻞ ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺖ، اﯾﻨﮏ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﮐﺸﻮر ﺧﻮد و ﺣﺘﯽ ﻓﺮاﺗﺮ از آن، ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﮐﻪ در آن زﻧـﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﮐﺮد و ﮐﻞ ﺑﺸﺮﯾﺖ ﻣﯽ اﻧﺪﯾﺸﯿﺪ در ﮐﻨﺎر ﺗﻮﺳﻌﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت، اﻧﻘﻼب ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻣﻮﺟﺐ ﻇﻬﻮر ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎي دﯾﮕﺮي ﻧﯿﺰ ﺷﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻬﺮﻧﺸﯿﻨﯽ، اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﻤﻌﯿﺖ و ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﺷﺪن آن ، ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺷﺪن ﺣﯿﺎت ﺳﯿﺎﺳﯽ، اﻗﺘﺼﺎدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺟﻮاﻣﻊ و ﺑﻪ ﺗﺒﻊ آن ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﺴﯿﺎر وﺳـﯿﻊ ﮐـﺎر و ﻏﯿﺮه .اﯾﻨﻬﺎ دﺳﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻫﻢ داد و ﻧﯿﺮوي ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺟﺪﯾﺪي ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﺮدم ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺖ .ﺑﻪ ﺗﻌﺒﯿﺮي، ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎﯾﯽ ﻫﻤﭽﻮن اﻓﮑﺎر ﻋﻤﻮﻣﯽ و اﻓﮑﺎري ﻧﻈﯿﺮ ﺻﺪاي ﻣﺮدم، ﺻﺪاي ﺧﺪاﺳﺖ، رﯾﺸﻪ در اﯾﻦ ﺗﺤﻮﻻ ت دارﻧﺪ .ﺣﮑﺎم، دﯾﮕﺮ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻟﻮﯾﯽ ﭼﻬﺎردﻫﻢ ﺑﮕﻮﯾﻨﺪ دوﻟﺖ، ﺧﻮد ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻢ و ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻗﺪرت ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺗﻮﺳﻌﻪ آن و ﺑﺮاي ﺗﺪوﯾﻦ و اﺟﺮاي ﺳﯿﺎﺳﺘﻬﺎي ﺧﻮد، ﺣﺘﻤﺎً ﮔﻮﺷﻪ ﭼﺸﻤﯽ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣـﺮدم داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ .ﺑﺤـﺚ دﺧﺎﻟـﺖ ﻣـﺮدم در ﺳﯿﺎﺳﺖ، دﯾﮕﺮ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ اﺧﻼﻗﯽ ﻧﺒﻮد ﺑﻠﮑﻪ ﭘﺸﺘﻮ اﻧﻪ ﻗﺪرﺗﯽ ﻧﯿﺰ داﺷﺖ .ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺎر و ﺗﻨﻮع ﺣﯿﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ ﮐﺎﻧﻮﻧﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻗﺪرت ﻏﯿﺮدوﻟﺘﯽ ﻇﺎﻫﺮ، و ﺟﺎﻣﻌﮥ ﻣﺪﻧﯽ ﭘﯿﭽﯿﺪه و ﮔﺴﺘﺮده ﺷﻮد در ﭼﻨﯿﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ اي، ﺗﺪاوم ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﯿﺎﺳﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻫﻤﮑﺎري ﺻﺎﺣﺒﺎن ﻧﻘﺸﻬﺎي ﺗﺨﺼﺼﯽ و ﻗﺪرﺗﯽ ﺟﺪﯾـﺪ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﺑﻮد و ﺑﺪون ﻫﻤﮑﺎري آﻧﻬﺎ، ﻫﯿﭻ ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ دﯾﮕﺮ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ از ﭘﺲ اﻣﻮر ﮐﺸﻮرداري ﺑﺮآﯾﺪ و ﺑﻪ رﺗﻖ و ﻓﺘﻖ اﻣﻮر ﺑﭙﺮدازد :ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺑـﺪون ﻫﻤﮑـﺎري و رﺿـﺎﯾﺖ ﺿـﻤﻨﯽ ﮐـﺎرﮔﺮ، ﻧﻈـﺎم دﯾﻮاﻧـﺴﺎﻻري ﺑـﺪون ﺣﻤﺎﯾـﺖ دﯾﻮاﻧﺴﺎﻻري و ﻫﺰاران ﺗﺨﺼﺺ دﯾﮕﺮ ﺑﺪون ﻫﻤﮑﺎري ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺗﺨﺼﺺ ﻣﺮﺑﻮط، از ﮔـﺮدش و ﻋﻤـﻞ ﮐـﺮدن ﺑـﺎز ﻣـﯽ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ و ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪن اﯾﻨﻬﺎ ﯾﻌﻨﯽ ﻓﻠﺞ ﺷﺪن ﮐﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ .ﺑﻪ اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎي ﯾﺎد ﺷﺪه، ﻋﺎﻣﻞ دﯾﮕﺮي را ﻫﻢ ﺑﺎﯾﺪ اﻓﺰود .ﺻﻨﻌﺖ و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي از ﻃﺮﯾﻖ اﺧﺘﺮاع ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎ و ﺗﻮﭘﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎي دور ﺑﺮد، ﺑﺮد ﺳﻼﺣﻬﺎ را اﻓﺰاﯾﺶ داد و ﻣﻮﺟﺐ ﺷـﺪ ﮐـﻪ ﺻـﺤﻨﮥ ﺟﻨﮓ، از ﻣﯿﺪان ﻧﺒﺮد ﺑﻪ ﺳﺮاﺳﺮ ﺧﺎك ﻫﺮ ﮐﺸﻮر ﮔﺴﺘﺮش ﯾﺎ ﺑﺪ .اﮐﻨﻮن دﯾﮕﺮ ﻣﺮز ﺑﯿﻦ ﺟﺒﻬﻪ و ﭘﺸﺖ ﺟﺒﻬﻪ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷـﺪه ﺑﻮد و ﺗﻨﻬﺎ دوري از ﻣﯿﺪان ﺟﻨﮓ، ﺗﻀﻤﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه اﻣﻨﯿﺖ ﻧﺒﻮد .ﺑﺎ ﺑﺮوز ﺟﻨﮓ، ﻣﺮدم ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻋـﻼوه ﺑـﺮ ﺗﺤﻤﯿـﻞ ﺳﺨﺘﯿﻬﺎ و ﮐﻤﺒﻮدﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از آن، ﺑﺎ ﺻﺪﻣﺎت و ﺗﻠﻔﺎت ﺟﺎﻧﯽ و ﻣﺎﻟﯽ ﻧﯿﺰ روﺑﺮو ﺷﻮﻧﺪ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ آن اﯾﺴﺘﺎدﮔﯽ ﮐﻨﻨـﺪ . ﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎ، ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﺄﺛﯿﺮات ﺟﻨﮓ آﺳﯿﺐ ﭘﺬﯾﺮ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ رﻫﺒﺮان ﮐﺸﻮرﻫﺎ در ﻃﺮاﺣﯽ و اﺟﺮاي ﺳﯿﺎﺳﺘﻬﺎي دﻓﺎﻋﯽ، ﺑﺎﯾﺪ ﻋﺎﻣﻞ دﯾﮕﺮي را ﻫﻢ ﻟﺤﺎظ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﺮدم ﺑﻮد از اﯾﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﻠﺐ رﺿﺎﯾﺖ ﻣﺮدم ﯾﺎ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻦ آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﻣﺨﺎﻟﻔـﺖ، و ﯾـﺎﻓﺘﻦ اﺑﺰ ارﻫـﺎ و ﺗﻤﻬﯿـﺪاﺗﯽ ﺑـﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻘﺼﻮر، ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه اي در ﮐﺸﺎﮐﺸﻬﺎ و رﻗﺎﺑﺘﻬﺎي ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪ .ﺗﺎ ﭘﯿﺶ از اﯾـﻦ،
ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن ﻧﻈﺎﻣﯽ و ﺣﺎﮐﻤﺎن ﺳﯿﺎﺳﯽ، در ﺗﺪوﯾﻦ و اﺟﺮاي ﺳﯿﺎﺳﺘﻬﺎي ﺧﻮد، ﻓﻘﻂ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻧﯿﺎز داﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز آﻧﻬﺎ را ﺗﺄﻣ ﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪ .اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻫﯿﭻ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﯽ اﺣﺴﺎس ﻧﻤﯽ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺣﻤﻠـﻪ ﺑـﻪ دﺷـﻤﻦ و ﮐـﺴﺐ ﭘﯿﺮوزي، ﺑﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬاري رواﻧﯽ ﺑﺮ ﻣﺮدم ﺧﻮدي ﯾﺎ دﺷﻤﻦ )ﺟﺰ در ﻣـﻮاردي ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻣﺤﺎﺻـﺮه ﺷـﻬﺮﻫﺎ (ﻫـﻢ ﻧﯿـﺎزي دارد . ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ آﻣﺎج ﻋﻤﻠﯿﺎت رواﻧﯽ در ﺟﻨﮓ را ﺳﺮﺑﺎزان و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن دﺷـﻤﻦ ﺗـﺸﮑﯿﻞ ﻣـﯽ دادﻧـﺪ .در ﺻـﺤﻨﮥ ﺳﯿ ﺎﺳـﺖ و ﺑﺎزﯾﻬﺎي دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ، ﺗﻨﻬﺎ ﻫﺪف ﺳﯿﺎﺳﺘﻤﺪاران و ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﺬاﮐﺮه ﮐﻨﻨﺪه، ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﺴﺌﻮل ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﻮد اﻣﺎ اﯾﻨﮏ، ﺻﺤﻨﮥ ﺑﺎزي ﺑﺴﯿﺎر ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد .ﻃﺮﻓﯿﻦ درﮔﯿﺮي ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ در ﺑﺎزي، ﻃﺮﻓﻬﺎي دﯾﮕﺮي را ﻫﻢ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب آورﻧﺪ .اﯾﻨﻬﺎ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ از ﻣﺮدم ﺧﻮدي، ﻣﺮدم دﺷﻤﻦ، ﻣ ﺮدم ﺑﯽ ﻃﺮف و ﺑﻌﺪﻫﺎ ﭘﺪﯾﺪه دﯾﮕﺮي ﺑﻪ ﻧـﺎم اﻓﮑـﺎر ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺟﻬﺎﻧﯽ .ﻫﺮ ﻃﺮف ﻣﯽ ﮐﻮﺷﯿﺪ در اﯾﻦ ﮐﺸﺎﮐﺶ، ﻣﺮدم ﺧﻮدي را ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺧﻮد، ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺟﻠﺐ ﻧﻈﺮ ﮐﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ آﻧﻬﺎ را ﺑﺴﯿﺞ، و در ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻓﻌﺎل وارد ﮐﻨﺪ .ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺮدم دﺷﻤﻦ را ﻧﻪ ﻓﻘﻂ از ﻫﻤﮑﺎري ﺑﺎ رﻫﺒﺮان دﺷﻤﻦ ﺑﺎز دارد، ﺑﻠﮑﻪ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻣ ﺨﺎﻟﻔﺖ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﮐﻨﺪ، و ﺳﺮاﻧﺠﺎم اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺮدم ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﺑﯽ ﻃﺮف را از ﻧﺰدﯾﮏ ﺷﺪن ﺑﻪ دﺷﻤﻦ ﺑﺎز دارد و ﺣﺘـﯽ اﻻﻣﮑﺎن ﺑﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺧﻮد وادارد .ﺑﺪﯾﻬﯽ اﺳﺖ در ﭼﻨﯿﻦ ﺻﺤﻨﮥ ﭘﯿﭽﯿﺪه اي، ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ اﺑﺰار ﮐﺎرآﻣﺪ، ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت و ﻋﻤﻠﯿﺎت رواﻧﯽ ﺑﻮد و ﻫﺮ ﮐﺸﻮري در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻮازن ﻗﻮا ﺑﺎ رﻗﯿﺐ، ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﻋﻨﺼﺮ از ﻗﺪرت ﻣﻠﯽ را ﻣﻮرد ﺗﻮﺟـﻪ ﻗـﺮار ﻣـﯽ داد . اﻫﻤﯿﺘﯽ ﮐﻪ اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژي در ﺻﺤﻨﮥ ﺳﯿﺎﺳﺖ و ﻧﻈﺎﻣﯿﮕﺮي ﭘﯿﺪا ﮐﺮد، ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻧﻘﺸﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ در ﺑﺴﯿﺞ و ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻦ ﺗﻮده ﻫﺎ داﺷﺖ آﻟﻤﺎﻧﯿﻬﺎ ﺣﺘﯽ ﻗﺒﻞ از ﮔﻮﺑﻠﺰ و دار و دﺳﺘﻪ ﻧﺎزﯾﻬﺎ ﺑﻪ اﻫﻤﯿﺖ اﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﭘﯽ ﺑﺮده ﺑﻮدﻧﺪ، ﯾﻌﻨﯽ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﺟﻨﮓ ﺟﻬـﺎﻧﯽ اول، ﻟﻨﯿﻦ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان وﯾﺮوس رواﻧﯽ ﺑﻪ داﺧﻞ روﺳﯿﮥ ﺗﺰاري رﺧﻨﻪ دادﻧﺪ .ﻫﺪف آﻧﻬﺎ اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐـﻪ ﺑـﺎ ﺗـﺮوﯾﺞ اﻧﺪﯾـﺸﮥ اﻧﻘﻼﺑﯿﮕﺮي و اﯾﺠﺎد ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ رواﻧﯽ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺰاري، ﺳﻘﻮط ﺣﮑﻮﻣﺖ رﻗﯿﺐ را ﺗﺴﺮﯾﻊ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑـﻪ ﻫـﺪف ﺧـﻮد ﻧﯿـﺰ رﺳﯿﺪﻧﺪ .ﻣﻮﻓﻘﯿﺘﻬﺎي ﻟﻨﯿﻦ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﺣﺪاﻗﻞ در ﺑﺨﺸﯽ از ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺧﻮد اﺷﺘﺒﺎه ﻧﮑـﺮده ﺑﻮدﻧـﺪ اﻣـﺎ ﺷـﯿﻮع اﯾـﻦ وﯾﺮوس و ﮔﺴﺘﺮش ﺗﺄﺛﯿﺮات آن، ﺑﻌﺪ از ﺟﻨﮓ داﻣﻨﮕﯿﺮ ﺧﻮد آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺰ ﺷﺪ، ﭼﻮن ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪﻧﺪ ﻫﺰاران ﺳﺮﺑﺎز اﺳﯿﺮ آﻟﻤﺎﻧﯽ را ﮐﻪ از روﺳﯿﻪ ﺑﻪ آﻟﻤﺎن ﺑﺎزﮔﺸﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﺎﮐﺴﺎزي اﻓﮑﺎرﺷﺎن از اﻧﺪﯾﺸﻪ ﻫﺎي ﻣﺎرﮐﺴﯿﺴﺘﯽ ﻣﻮرد ﺑﺎزآﻣﻮزي ﻗﺮار دﻫﻨﺪ ﺑﻠﺸﻮﯾﮑﻬﺎ ﭼﻪ در ﻣﺮﺣﻠﮥ ﺑﺮاﻧﺪازي رژﯾﻤﺘﺰاري و ﭼﻪ در ﺑﺮﭘﺎ ﺳﺎﺧﺘﻦ رژﯾﻢ ﺟﺪﯾﺪ ﺧﻮد، ﺣﺴﺎب ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮاي اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژي ﺑﺎز ﮐﺮدﻧﺪ و از آن ﺑﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .آﻧﻬﺎ ارﺗﺸﯽ اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژﯾﮏ ﺑﻨﺎ ﻧﻬﺎدﻧـﺪ ﮐـﻪ ﻧﯿﺮوﻫـﺎي آن ﺑـﺎ اﺑﺰارﻫـﺎي اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژﯾﮏ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽ ﺷﺪ و ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژي ﺑـﻪ ﺟﻨـﮓ ﻣـﯽ ﭘﺮداﺧـﺖ .در ﺗـﺎرﯾﺦ ﺟﺪﯾـﺪ اروﭘـﺎ و در دوران ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﻣﺎدﯾﮕﺮي، ﮐﻪ ﻫﺮ اﯾﺪه اﻟﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻋﻘﻞ ﻣﻌﺎش اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد، ﺑـﻪ ﻗـﻮل ادوارد ارل، آﻧﻬـﺎ اوﻟـﯿﻦ ﺳﺮﺑﺎزاﻧﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻋﻘﯿﺪه ﮐﺸﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ در واﻗﻊ در ﺑﺴﺘﺮ ﭼﻨﯿﻦ وﺿﻌﯿﺘﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﺎزﯾﻬﺎ ﮐﺎر ﺧﻮد را ﺷﺮوع ﮐﺮدﻧﺪ و ﻧﻘﺶ ﺗﺒﻠﯿﻐـﺎت را در رﻗﺎﺑﺘﻬـﺎي ﺳﯿﺎﺳـﯽ و ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺑﻪ اوج رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ .آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻋﻠﻢ ﺑﻪ اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺴﯿﺞ ﻣﺮدم، اﯾﺠﺎد ﺷﻮر و اﻧﮕﯿﺰه در آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻓﻌﺎﻟﯽ از ﻧﻈـﺎم و ﺳﯿﺎﺳﺘﻬﺎي آن و ﻧﻘﺶ ﺳﻼح رواﻧﯽ در ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﻣﻮازﻧﮥ ﻗﺪرت و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮﺧـﻮرداري از ﻧﯿـﺮوي ﻣﺘﺨـﺼﺺ و ﮐـﺎر ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺷﺮح آن در اﺑﺘﺪاي ﻣﻘﺎﻟﻪ آورده ﺷﺪ دﺳﺘﮕﺎه ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﯽ ﻋﻈﯿﻤﯽ را ﺑﺮﭘﺎ ﮐﺮدﻧﺪ .آﻧﻬﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از
ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻗﺪرت، ﭘﺲ از ﮐﺴﺐ ﻗﺪرت، وزارت ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت را ﺑﻪ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﯽ ﮔﻮﺑﻠﺰ اﯾﺠﺎد ﮐﺮدﻧـﺪ و ﭘﺨـﺶ اﻋﻈﻢ رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ آﻟﻤﺎن را ﺗﺤﺖ ﮐﻨﺘﺮل و ﻧﻈﺎرت آن وزارﺗﺨﺎﻧﻪ ﻗﺮار دادﻧﺪ .ﻧﺎزﯾﻬﺎ ﺑﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﻮان از دو رﺳﺎﻧﻪ ﺳﯿﻨﻤﺎ و رادﯾﻮ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدﻧﺪ .ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﮥ دﯾﻮﯾﺪ وﻟﭻ، از ﻣﯿﺎن ﻫﻤﻪ اﺑﺰارﻫﺎي اﻋﻤﺎل ﻧﻔﻮذ ﻧﻬﺎﻧﯽ و رواﻧﯽ، ﻫﯿﭻ ﯾـﮏ ﺑـﻪ اﻧﺪازة ﺳﯿﻨﻤﺎ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ راﯾﺶ ﺳﻮم ﻧﺒﻮد .ﮔﻮﺑﻠﺰ در ﯾﮑﯽ از ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺳﺨﻨﺮاﻧﯿﻬﺎي ﺧﻮد در ﻣﻘﺎم وزﯾﺮ ﺗﺒﻠﯿﻐـﺎت، اﻋـﻼ م ﮐﺮد ﮐﻪ ﺳﯿﻨﻤﺎي آﻟﻤﺎن در ﭘﯿﺸﺎﭘﯿﺶ ﺳﺮﺑﺎزان ﻧﺎزي، رﺳﺎﻟﺖ ﻓﺘﺢ ﺟﻬﺎﻧﯽ را ﺑﺮ دوش دارد .ﺑﺮاﺳﺎس اﯾـﻦ ﻧﻈﺮﯾـﻪ، رژﯾـﻢ ﻓﯿﻠﻢ در آﻟﻤﺎن 1097 ،1945 ﺗﺎ 1933ﻧﺎزي، ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺳﻨﮕﯿﻨﯽ روي ﺳﯿﻨﻤﺎ اﻧﺠﺎم داد ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﮐﻪ ﺑﯿﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪ .ﯾﮏ ﺷﺸﻢ اﯾﻦ ﻓﯿﻠﻤﻬﺎ، ﻣﻀﻤﻮن ﺻﺮﯾﺢ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ )ﻫﺪاﯾﺖ ﺷﺪه ﺗﻮﺳـﻂ وزارت ﺗﺒﻠﯿﻐـﺎت (داﺷـﺘﻨﺪ، ﺿﻤﻦ اﯾﻨﮑﻪ اﻏﻠﺐ آﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﮐﻢ و ﺑﯿﺶ ﺑﺎ ﺧﻂ ﮐﻠﯽ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﯽ ﻧﺎزي ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﻮدآﻟﻤﺎﻧﯿﻬﺎ در ﺣﻮزه ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ رادﯾـﻮﯾﯽ اﯾﺴﺘﮕﺎه ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه رادﯾﻮﯾﯽ اﯾﺠـﺎد ﮐﺮدﻧـﺪ ﮐـﻪ ﺑـﺎ ﻧـﺎم 16 ﻧﯿﺰ از ﺧﻮد رﮐﻮردﻫﺎي ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﯿﺰي ﺑﺮ ﺟﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ .آﻧﻬﺎ ﮐﺸﻮر اروﭘﺎﯾﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﺨﺶ ﻣﯽ ﮐﺮد .ﻋﻼوه ﺑﺮ آن، اﯾﺴﺘﮕﺎه ﻫﺎي رادﯾـﻮﯾﯽ رﺳـﻤﯽ آﻧﻬـﺎ ﻧﯿـﺰ 13 ﻣﺴﺘﻌﺎر ﭘ ﯿﺮوزي ﺑﺮاي ﺳﺎﻋﺖ در روز ﻣﯽ رﺳﯿﺪ) .اﯾﻦ رﻗﻤـﯽ اﺳـﺖ 430 ﮐﺸﻮر ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﺨﺶ ﻣﯽ ﮐﺮد و ﻣﺠﻤﻮع ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي آﻧﻬﺎ ﺑﻪ 60ﺑﺮاي ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﺑﺎ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي اﻣﺮوزي ﻧﯿﺰ ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎور ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ .(رادﯾﻮ ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ در ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺳﯿﺎﺳـﯽ ﻧﻈﺎﻣﯽ درآﻣﺪه ﺑﻮد و ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل :ﮔﻮﺑﻠﺰ ﭼﻨﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﮐﺮده ﺑﻮد ﮐﻪ ذﻫﻦ ﻣﺮدم ﺳﺮزﻣﯿﻨﻬﺎي اﺷﻐﺎﻟﯽ را از ﻗﺒـﻞ و ﺑـﻪ ﺗﺪرﯾﺞ از ﻃﺮﯾﻖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻫﺎي رادﯾﻮﯾﯽ آﻟﻤﺎن ﺑﺮاي اﺷﻐﺎل ﮐﺸﻮرﺷﺎن آﻣﺎده ﮐﻨﺪ :در ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم ﺿﻤﻦ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻪ دوﺳﺘﯽ ﭘﺎﺑﺮﺟﺎي دو ﻣﻠ ﺖ ارج ﻧﻬﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد، ﺑﺎﯾﺪ رژﯾﻢ آن ﮐﺸﻮر ﻧﯿﺰ ﺑﺎ روﻧﺪي ﺗﺪرﯾﺠﯽ و ﻓﺰاﯾﻨﺪه ﻣـﻮرد اﻧﺘﻘـﺎد ﻗـﺮار ﮔﯿـﺮد در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮم ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻬﺪﯾﺪ، اﺷﻐﺎل و ﺗﺴﺨﯿﺮ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻧﯿﺮو و ﻗﺪرت ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﯾﺪ و ﺑﺎ ﻟﺤﻨـﯽ ﺧـﺸﻦ، ﭘﯿﺎﻣـﺪﻫﺎي ﻧﺎﮔﻮار ﻋﺪم اﻃﺎﻟﻌﺖ ﮔﻮﺷﺰد، و ﺑﺮ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺷﻮد ﮐﻪ اﮔﺮ ﻣﻠﺖ ﺧﻮب ﺑﺮ اي ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﯽ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺑـﺪ ﻗﯿـﺎم ﻧﮑﻨـﺪ، آﻧﮕﺎه ﭼﺎره اي ﻧﯿﺴﺖ ﺟﺰ اﯾﻨﮑﻪ ارﺗﺶ آﻟﻤﺎن اﯾﻦ اﻣﺮ را ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﺪ .اﻟﺒﺘﻪ واﺣﺪﻫﺎي ارﺗﺶ آﻟﻤﺎن ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗـﻮپ و ﺗﻔﻨﮓ، ﺑﺎ ﻣﻮزﯾﮏ و دﺳﺘﻪ ﮔﻞ وارد ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ در ﻣﺮﺣﻠﮥ آﺧﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﻫﺮ ﺻﺪاي ﻧﺎﻣﻮاﻓﻖ و آﺷﻮﺑﮕﺮي ﺧﺎﻣﻮش ﺷﻮد و ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ اﺷﻐﺎل ﻧﻈﺎﻣﯽ ﮐـﺸﻮ ر، رادﯾـﻮ و ﺳـﺎﯾﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﯿﺎﺗﯽ و ﺣﮑـﻮﻣﺘﯽ ﺑـﻪ ﺗـﺼﺮف درآﯾـﺪ و از ﻫﻤـﻪ اﻣﮑﺎﻧـﺎت ﺑـﺮاي ﺑﺮﻗـﺮاري ﻧﻈـﻢ و آراﻣـﺶ اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﻮد اﻟﺒﺘﻪ ﺗﺄﮐﯿﺪ و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري رواﻧﯽ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﯽ ﻧﺎزﯾﻬﺎ، ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﻫﺎي رادﯾﻮ و ﺳﯿﻨﻤﺎ ﻣﺪود ﻧﻤﯽ ﺷﺪ .آﻧﻬـﺎ در ﺣـﻮزه ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺧﻮد )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﻤﻠﯿﺎت اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ (ﻧﯿﺰ ﺑﺮ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺗﺄﮐﯿﺪ داﺷﺘﻨﺪ و در واﻗﻊ ﺑﺨـﺶ ﻣﻬﻤـﯽ از ﺑﺰرﮔﺘـﺮﯾﻦ ﭘﯿﺮوزﯾﻬﺎي ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﻧﻈﺎﻣﯽ ﭼﺸﻤﮕﯿﺮ آﻧﻬﺎ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻏﺎﻓﻠﮕﯿﺮ ﮐﺮدن ﺷﻮروي در ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺑﺎرﺑﺎروﺳﺎ، اﺷـﻐﺎل ﺑـﺪون زﺣﻤـﺖ ﭼﮑﺴﻠﻮاﮐﯽ و ﺑﯽ ﻃﺮف ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻦ ﺳﺎﯾﺮ ﻗﺪرﺗﻬﺎي ﻏﺮﺑﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن و آﻣﺮﯾﮑﺎ ﮐﻪ اﺗﻔﺎﻗـﺎً ﺑﺮﺧـﯽ از آﻧﻬـﺎ در زﻣـﺎن ﻓﺮودﺳﺘﯽ ﻗﺪرت ﻧﻈﺎﻣﯽ آﻧﻬﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﺮﯾﻔﺎن ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪ، ﻣﺪﯾﻮن اﯾﻦ ﻟﺸﮑﺮﮐﺸﯽ رواﻧﯽ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﯽ ﺑﻮدﮐـﺸﻮر ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﻃﻠﺐ دﯾﮕﺮي ﮐﻪ ﭘﺲ از آﻟﻤﺎن، ﻧﻘﺶ ﺗﻮﺳﻌﻪ دادن ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ و رﺳﺎﻧﺪن آن ﺑﻪ ﺳﻄﺢ اﻣﺮوزﯾﻦ را ﺑـﻪ ﻋﻬـﺪه ﮔﺮﻓـﺖ، آﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﻮد .ﻧﮕﺎﻫﯽ اﺟﻤﺎﻟﯽ ﺑﻪ ﺣﺠﻢ و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﻗﺪاﻣﺎت آﻣﺮﯾﮑﺎ در ﺟﻨﮓ ﮐﺮه ﺗﺎﮐﻨﻮن ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫـﺪ ﮐـﻪ آﻣﺮﯾﮑﺎﺋﯿﻬـﺎ رﮐﻮردي را در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﺑﺮﺟﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺷﮑﺴﺘﻦ آن ﺗﻮﺳﻂ ﻫﺮ ﮐﺸﻮر دﯾﮕﺮي ﺑﻌﯿﺪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ .اﻧﮕﯿﺰه اﺻﻠﯽ
ﺑﻪ ﺿﺮر ﻧﻔﻮذ آﻣﺮﯾﮑﺎ (در ﺟﻬﺎن و ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺣﺮﮐﺘﻬﺎي ﺟﻬﺎن ﺳﻮﻣﯽ و از 0 آﻧﻬﺎ در اﯾﻦ راه .ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﻧﻔﻮذ ﺷﻮروي ﺟﻤﻠﻪ ﺣﺮﮐﺘﻬﺎي اﺳﻼﻣﺨﻮاﻫﯽ در ﺟﻬﺎن ﺑﻮدواژه ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ در آﻣﺮﯾﮑﺎ، ﭘﺲ از اﻧﺘﺸﺎر ﮐﺘﺎب ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ آﻟﻤﺎن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﮔﺴﺘﺮش ﯾﺎﻓﺖ .در ﭘﺎﯾﺎن ﺟﻨﮓ دوم ﺟﻬﺎﻧﯽ اﯾـﻦ اﺻـﻄﻼح در دﯾﮑـﺸﻨﺮي و ﺑـﺴﺘﺮ وارد ﺷـﺪ و 1942ﻓﺎراﮔﻮ در ﺳﺎل ، دوﻟﺖ ﺗﺮوﻣﻦ ﺑﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﮐـﺴﺐ 1950 ﺑﺨﺸﯽ از ﻋﺒﺎرت ﭘﺮدازﯾﻬﺎي ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻧﻈﺎﻣﯽ آن زﻣﺎن را ﺗﺸﮑﯿﻞ داد .در ﺳﺎل آﻣﺎدﮔﯽ ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ در ﮐﺮه، ﭘﺮوژه اي را ﺑﺎ ﻋﻨﻮان ﻧﺒﺮد ﺣﻘﯿﻘﺖ )ﯾﺎ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻋﻈﯿﻢ و ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ رواﻧـﯽ (ﺑـﺎ ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺗﺼﻮﯾﺐ ﮐﺮد .ارﺗﺶ آﻣﺮﯾﮑﺎ، اداره رﯾﺎﺳﺖ ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺶ ﺳـﺘﺎدي 121ﺑﻮدﺟﻪ اي ﻣﻌﺎدل وﯾﮋه اﯾﺠﺎد ﮐﺮد و در ﮐﻨﺎر واﺣﺪﻫﺎي رزﻣﯽ، واﺣﺪﻫﺎي ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ ﮔﺴﺘﺮده اي را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم ﺗﺸﮑﯿﻞ داد و از آن زﻣﺎن ﺗﺎﮐﻨﻮن، ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ و واﺣﺪﻫﺎي رواﻧﯽ- ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﯽ آﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ اي روزاﻓﺰون ﻫﻤﻮاره ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﺑﺎزوﻫﺎي اﺻﻠﯽ آن ﮐﺸﻮر در ﺟﻨﮓ و ﺻﻠﺢ ﻋﻤﻞ ﮐﺮده اﻧﺪ اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ، ﻃﯿـﻒ و ﺳـﯿﻌﯽ از رادﯾـﻮ ﻫـﺎ، ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮﻧﻬﺎ، ﻣﺎﻫﻮاره ﻫﺎ، ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎ، ﺑﻮرﺳﻬﺎي داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ، ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، آژاﻧﺴﻬﺎي ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﯽ، ﻣﺮاﮐﺰ ﻓﯿﻠﻢ ﺳـﺎزي . واﺣﺪﻫﺎي ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ ﻧﻈﺎﻣﯽ، ﺗﺸﮑﯿﻼت ﺳﺘﺎدي و اﻣﺜﺎل آﻧﻬﺎ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷـﻮد .ﺗﻌـﺪاد، ﭘﺮﺳـﻨﻞ، ﺑﻮدﺟـﻪ، ﺣﺠـﻢ و ﮔﺴﺘﺮدﮔﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آﻫﺎ ﭼﻨﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﻬﺮﺳ ﺖ ﮐﺮدن آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺰ ﮐﺘﺎب ﻣﺴﺘﻘﻠﯽ را ﻣﯽ ﻃﻠﺒـﺪ و ﻣـﺎ در اﯾﻨﺠـﺎ ﺑـﺮاي اراﺋـﻪ ﺗﺼﻮﯾﺮي ﮐﻠﯽ از ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ ﺟﺪﯾﺪ، ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮐﻮﭼﮏ از آﻧﻬﺎ اﺷﺎره ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﻧﻤﻮﻧـﻪ اي از اﯾـﻦ ﻓﻬﺮﺳـﺖ، زﺑﺎن 23 ﺑﻪ 1984 ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ رادﯾﻮﯾﯽ اﺳﺖ .رﮐﻦ اﺻﻠﯽ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت رادﯾﻮﯾﯽ آﻣﺮﯾﮑﺎ، رادﯾﻮ ﺻﺪاي آﻣﺮﯾﮑﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺳﺎل ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ در ﻫﻔﺘﻪ ﭘﺨﺶ ﻣﯽ ﮐﺮد .اﻣﺎ در ﮐﻨﺎر 970و ﺑﺎ ﺑﻮدﺟﻪ اي ﺑﯿﺶ از ﯾﮑﺼﺪ و ده ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر در ﺳﺎل، ﺣﺪود اﯾﻦ رﮐﻦ اﺻﻠﯽ، اﯾﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎي رادﯾﻮﯾﯽ ﮐﻮﭼﮏ و ﺑﺰرگ دﯾﮕﺮي ﻧﯿﺰ ﻫﻤﻮاره ﻓﻌﻞ ﺑﻮده اﻧﺪ ﮐﻪ در ﻗﺎﻟﺐ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﺳﯿﺎه و ﺧﺎﮐﺴﺘﺮي )ﺑﻪ ﺗﻌﺒﯿﺮ ﺧﻮد آﻣﺮﯾﮑﺎﺋﯿﻬﺎ (ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﺨﺶ ﻣﯽ ﮐﺮده اﻧﺪ .ﻣﻌﺮوف ﺗﺮﯾﻦ آﻧﻬﺎ، رادﯾﻮ آزادي و رادﯾﻮ اروﭘﺎي آزاد ﺑﻮده اﻧﺪ .ﻣﺨﺎﻃﺐ اﺻﻠﯽ رادﯾﻮ آزادي را ﻣﺮدم ﺷﻮروي و ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن رادﯾﻮ اروﭘﺎي آزاد را اﻫﺎﻟﯽ اروﭘـﺎي ﺷـﺮﻗﯽ ﺳـﺎﺑﻖ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ داده اﻧﺪ اﯾﻦ دو رادﯾﻮ در اوج ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺧﻮد در ﻫﻔﺘﻪ ﻫﺰار ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﺨﺶ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ و ﻫﺪف اﻋﻼم ﺷﺪه آﻧﻬﺎ، ﺑﺎ ﺑﻮدﺟﻪ اي ﮐﻪ ﺑﺨﺸﯽ از آن ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﯿﺎ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﺪ (اﯾﺠﺎد ﺗﻐﯿﯿـﺮ در ﻧﻈﺎﻣﻬـﺎي 1983 ﻣﻌﺎدل ﺻﺪ ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر )در ﺳﺎل ﺳﯿﺎﺳﯽ اﯾﻦ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺑﻮد .از ﺟﻤﻠﮥ آﺧﺮﯾﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي رادﯾﻮي ﺳﯿﺎه ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ آﻣﺮﯾﮑﺎﺋﯿﻬﺎ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ و ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﯽ ﺷـﺪ، ﺻﺪاي آن ﺷﻨﯿﺪه ﺷﺪ و ﺗﺎ ﻣﺪﺗﻬﺎ، ﺑﻪ ﺗﺒﻠﯿﻐـﺎت ﺑﺮاﻧـﺪازي 1980 رادﯾﻮ ﺻﺪاي آزاد اﯾﺮان ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺮاي اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر در ﺳﺎل ﻋﻠﯿﻪ ﻧﻈﺎم ﻧﻮﭘﺎي ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﯽ اداﻣﻪ ﻣﯽ دادﻧﻤﻮﻧﻪ ﯾﺎ ﺟﻨﺒﻪ دﯾﮕﺮ اﯾﻦ ﻋﻤﻠﯿﺎت رواﻧﯽ ﻣﺪرن، ﺟﻨﺒﻪ ﻋﻠﻤﯽ و آﻣﻮزﺷﯽ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ، داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ در آﻣﺮﯾﮑﺎ، ﺑﯿﺶ از ﻫﺮ زﻣ ﺎن دﯾﮕﺮي ﺑـﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌـﮥ ﻧﺨﺒﮕـﺎن، 1950 آن اﺳﺖ .از ﺳﺎل ارﺗﺒﺎﻃﺎت و دﯾﮕﺮ اﻟﮕﻮﻫﺎي رﻓﺘﺎري در ﺟﻮاﻣﻊ ﺧﺎرﺟﯽ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﻧﺪ .ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻨﻈﻮر، ﺑﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﭘﮋوﻫـﺸﯽ در ﻣﻄﺎﻟﻌﮥ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ ﺗﻮﺟﻪ زﯾﺎدي ﻣﺒﺬول ﺷﺪ .ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻼش ﻋﻈﯿﻤﯽ در زﻣﯿﻨـﻪ ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﺳﯿـﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ اﺑﺰارﻫـﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮ ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﯿﺺ و ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﺆﺛﺮ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺮاي دﺳﺖ اﻧﺪرﮐﺎران ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ ﻣﻔﯿﺪ ﺑﻮد اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪ .از دوﻟﺖ آﻣﺮﯾﮑﺎ از ﻃﺮﯾﻖ اﻣﮑﺎﻧﺎت وزارت ﺧﺎرﺟﻪ، آژاﻧﺲ ﺗﻮﺳﻌﮥ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ و ﺟﺎﻧﺸﯿﻦ آن، آژاﻧﺲ اﻃﻼﻋﺎت 1950ﺳﺎل
آﻣﺮﯾﮑﺎ، ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﯿﺎ و وزارت دﻓﺎع، ﺑﻪ ﮔﺮوﻫﻬﺎي داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻏﯿﺮاﻧﺘﻔﺎﻋﯽ ﮐﻤﮏ ﻣﺎﻟﯿﮑﺮد ﺗـﺎ ﭘـﺮوژه ﻫـﺎي ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﺧﺎﺻﯽ را اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ و ﯾﺎ ﭘﺮوژه ﻫﺎي در دﺳﺖ اﺟﺮا را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭘﺎﺳـﺨﮕﻮﯾﯽ ﺑـﻪ ﻧﯿﺎزﻫـﺎي ﺟﺎﻣﻌـﮥ ﺟﻨـﮓ رواﻧﯽ ﺳﻮق دﻫﻨﺪاﻣﺎ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺑﻪ زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎي ﯾﺎد ﺷﺪه ﺣﺪود ﻧﻤﯽ ﺷﺪ .ﺑﺨﺶ دﯾﮕﺮي از ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ در ﻣﻮرد ﻣﻮﺿﻮع ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ و اﺑﻌﺎد آن اﻧﺠﺎم ﺷﺪ ﮐﻪ ﯾـﺎ د ر ﻣﺮاﮐـﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘـﺎﺗﯽ ﻏﯿﺮدوﻟﺘـﯽ و ﻏﯿﺮﻧﻈـﺎﻣﯽ و ﺑـﻪ ﺳـﻔﺎرش ﮐﺎرﻓﺮﻣﺎﯾﺎن دوﻟﺘﯽ و ﯾﺎ در ﻣﺮاﮐﺰ دوﻟﺘﯽ و ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺮﮐﺰ و ﻣﺪرﺳﮥ ﻓﻮرت ﺑﺮاگ اﺟﺮا ﻣﯽ ﺷﺪ .ﺣﺎﺻﻞ ﮐـﺎر، ﻃﯿـﻒ وﺳﯿﻌﯽ از ﻣﺘﻮن ﻋﻠﻤﯽ و ﮐﺎرﺑﺮدي ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ، و اﺑﺪاع ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﺎ، ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪﯾﻬﺎﯾﯽ ﺑﻮد ﮐـﻪ ﺗﻘﺮﯾﺒـﺎً ﺑـﺮ ﮐـﻞ ادﺑﯿﺎت ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ ﻏﺮب ﺣﺎﮐﻢ ﺷﺪ .از ﺟﻤﻠﻪ اﯾﻦ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﯽ ﺗﻮان از اﺑﺪاع واژه ﻋﻤﻠﯿـﺎت رواﻧـﯽ )ﺑـﻪ ﺟـﺎي ﺟﻨـﮓ رواﻧﯽ (ﻧﺎم ﺑﺮد ﮐﻪ ﺑﺮاي ﮐﺎﺳﺘﻦ از ﺑﺎر ﺧﺼﻮﻣﺖ آﻣﯿﺰ واژه ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ و ﻋﻤﻠﯿﺎت رواﻧﯽ ﻧﯿﺰ ﺧﻮد ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ، ﯾﻌﻨﯽ ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ )آن ﺑﺨﺶ از ﻋﻤﻠﯿﺎت رواﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ دﺷﻤﻦ اﺳﺖ (و اﻗﺪاﻣﺎت رواﻧﯽ )آن ﺑﺨﺶ از ﻋﻤﻠﯿﺎت رواﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ دوﺳﺘﺎن و ﮔﺮوه ﻫﺎي ﺑﯽ ﻃﺮف اﺳﺖ (ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪﻧﻤﻮﻧﻪ اي ﮐﻪ ﺷﺎﯾﺪ ﻣﯿﺰان اﻫﻤﯿﺖ ﻋﺎﻣﻞ رواﻧـﯽ ـ ﺗﺒﻠﯿﻐـﺎﺗﯽ ﻗﺪرت ﺑﺮاي آﻣﺮﯾﮑﺎﺋﯿﺎن را ﺑﻬﺘﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ و ﺟﺎﯾﮕﺎه آن را در ﻣﺠﻤﻮﻋﮥ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﮐﺸﻮرداري آﻧﻬﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ و در ﭘـﯽ ﺗـﺼﻮﯾﺐ ﭘـﺮوژه ﻧﺒـﺮد ﺑـﺰرگ 1950 ﺳﺎزد .ﺟﻨﺒﮥ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﻠﯽ و اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ اﺳـﺖ .در ﺳـﺎل ﺣﻘﯿﻘﺖ، ﻟﺰوم ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﮐﺮدن ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي درﮔﯿﺮ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﺧﺎرﺟﯽ و ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ اﺣﺴﺎس ﺷـﺪ .ﺑـﺮ اﯾـﻦ اﺳﺎس، ﺳﺘﺎد اﺳﺘﺮاﺗﮋي رواﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﮐﺮدن ﺗﻤﺎم ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﺧﺎرﺟﯽ در ﻗﺎﻟﺐ اﺳـﺘﺮاﺗﮋي رواﻧـﯽ واﺣﺪي ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪ در واﻗﻊ، ﺑﺮاي اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر، اﯾﻦ ﻓﮑﺮ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان در ﮐﻨﺎر اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻧﻈﺎﻣﯽ، اﺳـﺘﺮاﺗﮋي اﻗﺘﺼﺎدي و ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻨﻬﺎ .اﺳﺘﺮاﺗﮋي رواﻧﯽ ﻫﻢ داﺷﺖ و ﺻﺮف ﻧﻈﺮ از ﻧﻮع اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻧﻈﺎﻣﯽ ﯾﺎ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻫـﺮ ﮐـﺸﻮر، ﺗﻤـﺎم اﻗﺪاﻣﺎت رواﻧﯽ ـ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﯽ را در ﺧﻂ ﻣ ﺸﯽ ﻣﺠﺰاﯾﯽ ﻫﺪاﯾﺖ ﮐﺮد .در ﻫﻤﯿﻦ دوره ﺑﻮد ﮐﻪ اﺻﻄﻼح ﺳﺎﯾﮑﻮ اﺳـﺘﺮاﺗﮋي و ﺑﺤﺚ از ﺑﻌﺪ ﭼﻬﺎرم اﺳﺘﺮاﺗﮋي و ﻗﺪرت ﻣﻠﯽ در ادﺑﯿﺎت رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ و ﻣﺒﺎﺣﺚ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ رواج ﯾﺎﻓـﺖ .ﺑـﻪ اﯾـﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ، ﻋﻨﺼﺮ رواﻧﯽ از ﻣﺴﺄﻟﻪ زﻣﺎن ﺟﻨﮓ ﮐﺸﻮرداري ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻫﻢ در زﻣﺎن ﺟﻨﮓ و ﻫـﻢ در ز ﻣـﺎن آژاﻧـﺲ 0 ﺻﻠﺢ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ آن ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﻮد ﻫﺮ ﭼﻨﺪ اﯾﻦ ﺳﺘﺎد ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﻣﻨﺤﻞ ﺷﺪ، ﺑﺎ اﯾـﻦ ﺣـﺎل ﺗـﺸﮑﯿﻞ ﯾﻮﺳـﯿﺎ اﻃﻼﻋﺎت اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه (ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي و ﻫﺪاﯾﺖ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﺧﺎرﺟﯽ آﻣﺮﯾﮑﺎ، و ﺳﺘﺎد ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﻋﻤﻠﯿﺎت )ﺑﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ آﻣﺮﯾﮑﺎ در ﺗﻤﺎم ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي، ﺳﯿ ﺎﺳﯽ، ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺑﻌـﺎد رواﻧـﯽ آﻧﻬـﺎ ( ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻋﺎﻣﻞ رواﻧﯽ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﯽ، ﻫﻤﭽﻨﺎن اﻫﻤﯿﺖ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﺰء اﺻﻠﯽ ﺳﯿﺎﺳﺘﻬﺎ و اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﻬﺎي آﻣﺮﯾﮑﺎ ﺣﻔﻆ ﮐﺮده اﺳﺖ. ﺑﻌﺪﻫﺎ آﻣﺮﯾﮑﺎ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺟﻨﮓ وﯾﺘﻨﺎم و ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﺟﻨﮓ ﮐﻢ ﺷﺪت، ﺣﺘﯽ ﯾﮏ ﮔﺎم ﻧﯿﺰ ﺟﻠﻮﺗﺮ رﻓﺖ . اﯾﻦ ﮔﺎم آﺧﺮي، ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ در ﻣﻮاردي )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﻨﮕﻬﺎي ﺷﻮرﺷﮕﺮي(، ﻋﻨﺼﺮ رواﻧﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﻪ ﺑﻌـﺪ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻫﺮ ﮐﺸﻮر ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮد و ﻫﯿﭻ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮي ﺑﻬﺘﺮ از اﯾﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪة ﺗﺤﻮل ﯾﺎد ﺷﺪه ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ : در اﯾﻦ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻫﺪف، ﺗﺼﺮف ﭘﺎﻧﺰده ﺳﺎﻧﺘﯿﻤﺘﺮ ﺑﯿﻦ دو ﮔﻮش اﻧﺴﺎن اﺳﺘﺪر ﻣﺠﻤﻮع ﺑﻌﺪ از ﺑﯿـﺎن ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﻫـﺎي ﺟﻨـﮓ رواﻧﯽ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻌﻨﻮان ﺑﺴﺘﺮ ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ ﻣﺪرن ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺖ را ﺑﺼﻮرت ﻣﺤﻮرﻫﺎﯾﯽ ﺑﺸﺮح زﯾﺮ ﻗﺎﺑﻞ اراﯾﻪ اﺳﺖ
ـ ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ ﺟﺪﯾﺪ، ﺑﺨﺸﯽ از ﮐﺸﻮرداري اﺳﺖ، و در ﮐﻨﺎر دﯾﮕﺮ اﺑﺰارﻫﺎي ﻗﺪرت ﻣﻠﯽ ﺟـﺎ ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ .رواج 1 ﻣﻔﺎﻫﯿﻤﯽ ﻫﻤﭽﻮن ا ﺳﺘﺮاﺗﮋي رواﻧﯽ و ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﯽ و ﯾﺎ اﯾﺠﺎد ﻧﻬﺎدﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﻮﺳﯿﺎ ﯾﺎ وزارت ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت، ﻧﺸﺎﻧﻪ اﯾـﻦ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﻫﺮ ﭼﻨﺪ در اﯾﻦ ﻣﻮرد، ﺳﯿﺎﺳﺖ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺑﯿﻦ دو دﮐﺘﺮﯾﻦ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻓﺮض ﮐﺮدن ﺣﻮزه اﻗﺪاﻣﺎت رواﻧﯽ اﻟﻒ ( و ب(دﮐﺘﺮﯾﻨﯽ ﮐﻪ آن را ﺟﺰﺋﯽ از اﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ، اﻗﺘﺼﺎدي و ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻣﯽ ﭘﻨﺪارد، در ﻧﻮﺳﺎن اﺳﺖ، ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، ﻫﯿﭽﯿﮏ در اﻫﻤﯿﺖ آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺑﺰار اﺳﺎﺳﯽ ﮐﺸﻮرداري و ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ ﺗﺮدﯾﺪ ﻧﺪارﻧﺪ .اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ، ﺧﻮد وﯾﮋﮔﯿﻬﺎي دﯾﮕﺮي را ﻧﯿﺰ در ﺑﺮ دارد ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: ( ـ ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ ﺟﺪﯾﺪ، ﭘﺪﯾﺪه اي ﻫﻤﯿﺸﮕﯽ و ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ اﺳﺖ .ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ ﺟﺪﯾﺪ)ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺟﻨـﮓ رواﻧـﯽ اﺳـﺘﺮاﺗ ﮋﯾﮏ 2 دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﻣﻘﻄﻊ و ﻓﺼﻞ ﺧﺎﺻﯽ واﺑﺴﺘﻪ ﻧﯿﺴﺖ .ﭼﻪ در زﻣﺎن ﺻﻠﺢ و ﭼﻪ در زﻣﻦ ﺟﻨﮓ، ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﺑﻪ ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي آن ﯾﺎ دﻓﺎع در ﻣﻘﺎﺑﻞ آن آﻣﺎده ﺑﺎﺷﻨﺪ ـ ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ ﺟﺪﯾﺪ، ﻋﻤﻠﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﺪه اﺳﺖ .دوران ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ ﺻـﺮﻓﺎً ﻣﺘﮑـﯽ ﺑـﻪ ﻧﺒـﻮغ 3 ﺳﯿﺎﺳﺘﻤﺪاران ﯾﺎ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪ ﻫﺎن ﺻﺤﻨﮥ ﺟﻨﮓ ﺳﭙﺮي ﺷﺪه اﺳﺖ .ﺟﻨﮓ رواﻧـﯽ، اﻣـﺮوزه ﻧﯿﺎزﻣﻨـﺪ ﺳـﺎزﻣﺎن ﺧـﺎص ﺧـﻮد، و ﭘﺮﺳﻨﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺨﺼﺼﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ دارﻧﺪ و ﺑﻪ ﻃﺮح رﯾﺰي و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻗﺒﻠﯽ، ﺣﺘﯽ ﺑﺮاي ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ وﺿـﻌﯿﺘﻬﺎي اﺿﻄﺮاري ﻧﯿﺎز دارد ـ ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺮ ﻋﻠﻢ و ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎي ﻋﻤﻠﯽ ﻣﺘﮑﯽ اﺳﺖ .اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه ﭼﻪ ﺑﺮاي دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻗﻮاﻋﺪ ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬاري ﺑﺮ 4 اﻓﮑﺎر و ﻧﮕﺮﺷﻬﺎي اﻧﺴﺎﻧﯽ، ﭼﻪ ﺑﺮاي رﺳﺎﻧﺪن ﭘﯿﺎم ﺧﻮد ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺐ و ﺗﻀﻤﯿﻦ درﯾﺎﻓﺖ و ادراك آن، و ﭼﻪ ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﺎص ﻫﺮ دﺳﺘﻪ از ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن و ﻣﺤﯿﻂ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻋﻠﻤﯽ، واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺷﺪﯾﺪ دارد .ﺑﻪ اﯾﻦ ﻋﺘﺒﺎر ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﺸﻮري ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺸﮑﯿﻼت ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ ﮐﺎرآﻣﺪ راه اﻧﺪازد ﮐﻪ ﺑﻨﯿﺎﻧﻬﺎي ﻋﻠﻤﯽ ﻻزم را در ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ دارا ﺑﺎﺷﺪ ـ ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ ﺟﺪﯾﺪ، ﺑﺮد وﺳﯿﻊ و ﮔﺴﺘﺮده اي دارد .اﮔﺮ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﻬﺎي رواﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻧﭽﻪ در زﻣﺎن ﮔﯿﺪﺋﻮن اﻧﺠﺎم ﻣـﯽ 5 ﺷﺪ، ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺑﺮ اﻓﺮاد ﺣﺎﺿﺮ در ﺻﺤﻨﮥ ﺟﻨﮓ ﯾﺎ ﯾﮏ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﺆﺛﺮ واﻗﻊ ﻣﯽ ﺷﺪ، اﻗﺪاﻣﺎت رواﻧﯽ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﯽ اﻣـﺮوزﯾﻦ، ﺑـﻪ دﻟﯿﻞ ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮي از رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ )از ﻣﺎﻫﻮاره ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ رادﯾﻮ (ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ ﺗﻤـﺎم ﻣـﺮدم ﮐـﺮه زﻣـﯿﻦ را ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻗﺮار دﻫﺪ و اﻧﺘﻈﺎر واﮐﻨﺶ از ﺳﻮي آﻧﻬﺎ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ـ ﺳﺮاﻧﺠﺎم اﯾﻨﮑﻪ اﺟﺮاي ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ ﺟﺪﯾﺪ، ﻣﺴﺘﻠﺰم داﺷﺘﻦ ﺗﻮان ﻣﺎ ﻟﯽ و ﺻﻨﻌﺘﯽ اﺳﺖ .ﭘﺨﺶ ﭘﻨﺠـﺎه ﻣﯿﻠﯿـﺎرد ﺑـﺮگ 6 ﻫﺰار ﺑﺎﻟﻮن ﺣﺎﻣﻞ اﻋﻼﻣﯿﻪ ﻫﺎي ﺑﺮاﻧﺪازي ﺗﻮﺳﻂ آﻣﺮﯾﮑـﺎ ﺑـﺮ ﻓـﺮاز 350اﻋﻼﻣﯿﻪ در ﯾﮏ ﺟﻨﮓ ﺿﺪ ﺷﻮرش ﯾﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎدن (، اﻣﮑﺎﻧﺎت و ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺧﺎص ﺧﻮد را ﻣﯽ ﻃﻠﺒـﺪ ﮐـﻪ از ﻋﻬـﺪة ﻫـﺮ 1945 ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﮐﺸﻮرﻫﺎي اروﭘﺎي ﺷﺮﻗﯽ )در ﺳﺎل ﮐﺸﻮري ﺑﺮﻧﻤﯽ آﯾﺪ .ﻫﺮ ﭼﻨﺪ اﺳﺘﻔ ﺎده ﻧﺴﺒﺘﺎً ارزان از اﻣﮑﺎﻧﺎت ﭘﺨﺶ ﻣﺎﻫﻮاره اي، اﮐﻨﻮن اﻣﮑﺎن اﻧﺘﺸﺎر ﺟﻬـﺎﻧﯽ ﭘﯿﺎﻣﻬـﺎ را ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﻓﺮاﻫﻢ آورده اﺳﺖ، اﻣﺎ دﻗﺎﺑﺖ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﯾﮏ روزاﻓـﺰون در اﯾـﻦ ﺣـﻮزه و ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ اﻟﺰاﻣـﺎت ﻣـﺎﻟﯽ، اﻧﺴﺎﻧﯽ و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﯾﮏ در دﯾﮕﺮ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﺟﻨﮓ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﯽ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺮاﻫﻢ آوردن ﺗﻮان ﻋﻠﻤﯽ و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ در ﻋﻠﻮم ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ و اﻧﺘﺸﺎر ﭘﯿﺎﻣﻬﺎي اﻗﻨﺎﻋﯽ (وﯾﮋﮔﯽ ﯾﺎد ﺷﺪه را ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪوﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﯾـﺎد ﺷـﺪه، ﻫﻤـﻪ وﯾﮋﮔﯿﻬـﺎي
ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ ﺟﺪﯾﺪ ﯾﺎ وﯾﮋﮔﯿﻬﺎي اﻟﺰاﻣﯽ ﭼﻨﯿﻦ ﭘﺪﯾﺪه اي ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ، ﺑﻠﮑﻪ وﯾﮋﮔﯿﻬﺎي ﻋﻤﻮﻣﯽ اﯾﻦ ﺟﻨﮓ را ﺗﺸﮑﻞ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ . ﺑﺎ در دﺳﺖ داﺷﺘﻦ اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯿﻬﺎ، ﺧ ﻮاﻧﻨﺪه ﻣﻌﯿﺎري ﺑﺮاي ارزﯾﺎﺑﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎﯾﯽ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ ﯾﺎ ﻋﻨﻮاﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ آن در ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﺳﻮم )از ﺟﻤﻠﻪ ﮐﺸﻮر ﺧﻮدﻣﺎن (اﻧﺠﺎم ﻣـﯽ ﺷـﻮد در واﻗـﻊ، آﻧﭽـﻪ در اﯾـﻦ ﮐﺸﻮرﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد، ﺟﺰ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻮﭼﮏ از ﺟﻨﮓ رواﻧﯽ ﺟﺪﯾﺪ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻗﺪرﺗﻬﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻃ ﻠﺐ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه و ﺗﮑﺎﻣﻞ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ، ﺗﺼﻮر اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه ﻧﯿﺰ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻖ ﯾﺎ ﻓﺮد ﻋﺎدي ﺟﻬﺎن ﺳﻮﻣﯽ ﮐﺎر ﺳﺎده اي ﻧﯿﺴﺖ .ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻧﯿﺰ وارد ﺷﺪن در اﯾﻦ ﻣﯿﺪان و روﯾﺎروﯾﯽ ﺑﺎ ﺣﺮﯾﻔﺎن، ﮐﺎري در ﺳﻄﻮح ﮐﺎر آﻧﻬﺎ )ﺣﺪاﻗﻞ از ﻧﻈﺮ ﮐﯿﻔﯽ و ﻧﻪ اﻟﺰاﻣﺎً از ﻧﻈﺮ ﮐﻤﯽ (را ﻣﯽ ﻃﻠﺒﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ دﺳﺖ اﻧﺪرﮐﺎران و ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮان ﻗﺮار ﮔﯿﺮد

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: